FRILENSERI: Poreske obaveze i registracija

I - Samostalna zanimanja

Frilenser koji obavlja zanimanje koje je Zakonom o porezu na dohodak svrstano u samostalno zanimanje (kao što su advokati, notari, inženjeri, arhitekti, poreski savjetnici, stečajni upravnici, tumači, prevodioci, novinari, umjetnici, sportisti i druga slična zanimanja) porez na dohodak plaća u iznosu od 10% na razliku naplaćenih prihoda i plaćenih rashoda. Doprinose plaća u iznosu 31% na osnovicu koja je najmanje u visini prosječne bruto plate u Republici za prethodnu godinu, osim ako se ta djelatnost ne obavlja na privremenoj osnovi i ukoliko nije obveznik doprinosa na osnovu radnog odnosa ili korisnik prava na penziju.

II - Samostalni preduzetnik - SP

Frilenser koji ne obavlja djelatnost koja se svrstava u samostalno zanimanje ima mogućnost registrovati preduzetničku djelatnost kao osnovno, dodatno ili dopunsko zanimanje. Ukoliko ispunjava uslove da bude mali preduzetnik (odnosno ima prihode do 50.000 KM godišnje) porez na dohodak može plaćati u iznosu od 2% na naplaćene prihode. Ukoliko je veliki preduzetnik porez plaća u iznosu od 10% na ostvareni dohodak tj. razliku naplaćenih prihoda i plaćenih rashoda. Doprinosi se plaćaju u slučaju da se radi o osnovnom zanimanju u iznosu 31% na osnovicu koja je najmanje u visini 60% prosječne bruto plate u Republici za prethodnu godinu.

III - Društvo sa ograničenom odgovornošću - DOO

Jedna od mogućnosti za legalizaciju frilens poslova jeste i registracija privrednog društva, odnosno DOO. U tom slučaju plaća se porez u iznosu 10% na ostvarenu dobit tj. razliku oporezivih prihoda i priznatih rashoda. Frilenser kao fizičko lice, u tom slučaju, može biti vlasnik i direktor društva. O razlikama između SP i DOO možete pročitati na sledećem linku.

IV - Lična primanja, autorska prava, ostali dohodak

Frilenser koji nije registrovao SP ili DOO i ne obavlja djelatnost koja predstavlja samostalno zanimanje poreske obaveze plaća u zavisnosti od vrste poslova koje obavlja. Prihodi se u ovom slučaju mogu klasifikovati u 4 kategorije i to kao:

•        1. Dohodak od ličnih primanja po osnovu ugovora o radu - doprinosi 31%, poreska stopa 8%
•        2. Dohodak od autorskih prava - doprinosi 18.50%, poreska stopa 13%, osnovica za porez umanjena za normirane troškove
•        3. Dohodak od ugovora o djelu - doprinosi 18.50%, poreska stopa 13%
•        4. Ostali dohodak - poreska stopa 13%

Porez po odbitku se plaća u roku od 7 dana od dana naplate primanja.

Ukoliko frilenser obavlja posao koji prema Zakonu o doprinosima mora biti osiguran i ukoliko mu isplatilac isplaćuje bruto iznos tj. nije za njega izvršio uplatu doprinosa, u tom slučaju frilenser mora lično izvršiti uplatu doprinosa u skladu sa Zakonom.

Frilenser koji obavlja posao za koji je zaključen ugovor o radu ili je suština posla takva da bi trebalo da je zaključen ugovor o radu, plaća sva četiri doprinosa, dakle po ukupnoj stopi od 31% na bruto iznos. Ako se radi o poslu koji je iz oblasti autorskih prava ili se radi o ugovoru o djelu tada se plaća doprinos za PIO po stopi 18,50%.

Frilenseri čiji prihodi se svrstavaju u ostali dohodak nisu dužni plaćati doprinose.

Frilenseri koji plaćaju doprinose su dužni da se registruju u jedinstveni sistem plaćanja doprinosa obrascem PD3100.

Sve obaveze se uplaćuju i zadužuju na JMBG frilensera.

Frilenseri su dužni doprinose uplatiti odmah po prijemu prihoda. Zaduženje obaveza za porez se vrši obrascem 1002 do 10. u mjesecu za prethodni mjesec, a obaveze za doprinose do kraja mjeseca za prethodni mjesec.

Svi frilenseri, sem onih koji su registrovali preduzetničku djelatnost i imaju status malog preduzetnika, su dužni da do kraja marta tekuće podnesu obrazac 1004, Godišnju prijavu poreza na dohodak.

V - Registracija u sistem PDV-a

Ukoliko frilenser u toku kalendarske godine ostvari preko 50.000 KM prihoda dužana je da se registruje u sistem PDV-a. U slučaju da se radi o uslugama koje se prema Zakonu o PDV-u oporezuju u mjestu primaoca usluga izvan BiH, frilenser neće obračunavati PDV, ali je dužan da izda poresku fakturu i navede član Zakona o PDV-u po kome je oslobođen od plaćanja PDV-a.

VI - Porez plaćen u inostranstvu

Ukoliko je isplatilac prihoda uplatio porez u inostranstvu za frilensera i ukoliko frilenser ima vjerodostojnu dokumentaciju ovjerenu od strane nadležnog organa kod koga je porez plaćen, uplaćeni porez se odbija od poreza koji se obračunava u Republici Srpskoj. Obično su stope oporezivanja u inostranstvu više od stopa u Republici Srpskoj, tako da frilenser neće imati obavezu plaćanja poreza.

VII - Fiskalizacija

Ukoliko se usluge pružaju licima u inostranstvu ili pravnim licima i preduzetnicima u BiH, tada frilenser ne mora fiskalizovati račune.